Ceyda Ulukaya – Giyim sektöründeki hızlı tüketimin hem çevreye hem bütçeye etkisi, terzi ve ayakkabıcılara yönelimi artırdı. İnsanlar eskiyen kıyafetlerini onarmak, giymediklerini yeniden değerlendirmek için terzilerin yolunu tutuyor, “çakma” diye anılan taklit markalı spor ayakkabılarını dahi tamir ettiriyor. Terzi ve ayakkabıcılar ise yeni eleman yetişmediği için mesleklerinin geleceğinin tehlikede olduğunu söylüyor.
Valiz valiz geliyor
İstanbul Terziciler Odası Başkanı Turan Aydoğdu, terzilik mesleğinin güncel durumuna ilişkin şunları anlattı: “Terzilere yönelim pandemiden sonra yüzde 100 arttı. İnsanlar hem giydiği kıyafetleri onarma hem de giymediklerini yeniden değerlendirme amaçlı terzilere getiriyor. Valiz valiz kıyafet getirenler oluyor. Daha çok tasarruf amaçlı. Eskisi gibi bir tane aldım, bir tane daha alayım devri kapandı. Her şey çok pahalı, bir pantolon 1000 liradan aşağı değil. İnsanlar giymediği hazır giyim parçaları tekrar giymenin yollarını arıyor. Eskiden ceket yüzü eskirmiş, ceketi ters çevirip yeniden diktirmeye gelirmiş insanlar.
Eleman yok
İstanbul’da 1600 üyemiz var. Talep çok, yetişemiyoruz. Yeni eleman da yetişmiyor. En genç terzimiz 40 yaşında. Biz son nesiliz, bizden sonra bu işi yapabilecek kuşak yetişmiyor. Eskiden çocuk okumuyorsa sanata verilirdi. Şimdi üniversite okudum terzilik mi yapacağım diyor. Gençler terziliği sökük dikmek zannediyor, kıymetini bilmiyor. Terzilik şu an altın çağını yaşıyor, iş çok ama eleman yok. Teknolojinin desteğiyle 3 yılda iyi bir terzi olmak mümkün.”
İstanbul Terziler Odası Bursa Terziler Odası iş birliğiyle 28 Mayıs Terziler Günü’nde Türkiye Omurilik Felçliler Derneği yararına terzilerin diktiği kıyafetlerden oluşan bir defile düzenlenmesi planlanıyor.
Spor ayakkabılarda…
Türkiye Umum Ayakkabıcılar Federasyonu Genel Başkan Vekili Mehmet Karaman da lostralara yönelik talebin arttığını, son 2 yıldır ciddi iş yoğunluğu yaşadıklarını belirterek, şunları dedi: “Tamirci esnafının iş hacmi yüzde 80 arttı. Ve getirilen ayakkabılar da çoğunlukla çakma denilen taklit spor ayakkabılar. Bu ayakkabıları bile tamire getiriyorlar. Tamircilerin büyük bölümü ayakkabı üretiminden gelen, mesleğinden emekli olup dükkân açan insanlar. Hem kira hem kullandıkları malzemelerdeki fiyat artışından etkileniyorlar, kazançları düşüyor ve gelir elde edebilecekleri işlere yöneliyorlar. Yeni eleman da yetişmiyor. 1100 kayıtlı esnafımız var. Küçük esnafın mali yükü hafifletmezsek birer birer kaybedeceğiz. Teşviklere ihtiyaç var. Belediyelere öneride bulunduk, her mahallede konteyner bazlı alanlar oluşturalım, ayakkabıcısı terzisi bundan yararlansın dedik ama karşılık bulmadı.”
Fransa teşvik etti
Hızlı moda sektöründeki tüketimi azaltmak adına geçen yıl Fransa’da bir teşvik paketi yürürlüğe girdi. Ekolojik dönüşüm kapsamında uygulanan pakete göre, yenisini almak yerine eskisini tamir ettirmek isteyen tüketiciye parça başına
6 euro ile 25 euro arasında para iadesi yapılıyor.
100-1000 TL arası
Terzi ve ayakkabıcıların tarifeleri il, ilçe, semte ve işçiliğe göre değişmekle birlikte belli işlemler için ücretler şöyle:
■Orijinal paça yapımı: 100-200 lira
■Elbise daraltma: 400 -1000 lira
■Etek/pantolon kısaltma: 200-600 lira
■Ayakkabı tamiri: 200-750 lira
■Ayakkabı temizleme: 100-500 lira
